Dersa Ziwanî - 4 (Edatî)
la gama ke mîyanê cumle de çekuyan reyde yenê têhet, yew wezîfe gênê û mîyanê terman de mana virazenê ra edat yeno vatiş.
Kirmanckî (Zazakî) de edatî hîrê çeşîd ê:
1) Veredat (bi tirkî: Önedat)
2) Peyedat (bi tirkî: Artedat)
3) Veredat û Peyedat Pîya (bi tirkî: Önedat ve Artedat Birlikte)
Veredatî nê yê: a) bi; ver bi b) bê, c) pê, ç) ro
Ma nê edatan bi dore her yewî mîyanê yew cumle de bişuxulnîn:
“Ey bi peranê xo rojname herîna. / Ez ver bi Dêrsimî şina.”
“Merdim bê wendiş û nuştiş kirdkî baş nêmuseno.”
“Cinîke pê zanayîşê xo resaya o meqam.”
“Ez ro to gêrena.”
Nê veredatan ra “bi” ca ra ca sey “be”, “ve”, “ebi”, “ebe” û “eve” zî vajîyeno.
La Grûba Xebate ya Vateyî formê “bi” sey formo standard qebul kerdo.
Veredatê “ro” ke teqabulê edatê “li” yê kirdaskî keno, tayê mintiqayan de sey “era” zî yeno vatiş.
Peyedatî nê yê: a) de, b) rê, c) ra, ç) ro; o, d) wa; ya; a
Ma nê edatan bi dore her yewî mîyanê yew cumle de bişuxulnîn:
“Ez Dîyarbekir de manena.”
“Ez to rê yew kitab erînena.”
“To mi ra va, mi to ra girewt.”
“Ez nêrdewane ro ameya. / Ma komele ser o qisey kerd.”
“Embazî bi qelem û defterê xo wa/ya ameyê.”
Nê peyedatan ra “rê” ca ra ca sey “rî”, “ri” “re” û “r” zî vajîyeno.
La Grûba Xebate ya Vateyî formê “rê” sey formo standard qebul kerdo.
Veredat û Peyedatî Pîya zî nê yê: a) di … de; ede … de, b) bi … ra, c) bi … wa/ya/a
Ma nê edatan zî bi dore her yewî mîyanê yew cumle de bişuxulnîn:
“Ma di mekteb de bîy. / Ede rayîrê Çewlîgî de bî vîndî.”
“Qeleme bi defterî ra bîya.”
“Embaz bi cinîya xo wa/ya ameyo.”
Yorumlar
Yorum Gönder